weblog3

Buiten Beeld

In samenwerking met Lauran Schijvens.
Identiteit voor de herinrichting van een park tot beeldentuin in de Westwijk in Vlaardingen.
Beeldend kunstenaar Jeanne van Heeswijk werkt sinds 1995 in opdracht van de gemeente Vlaardingen aan 'Until we met again, op weg naar Westwijk 2005'. Doel van dit kunstproject is bewoners te betrekken bij de herstructurering van de Vlaardingse Westwijk. Na diverse activiteiten waaronder 'De Strip' wordt 'Until we meet again' afgesloten met het project 'Buiten Beeld' (2006-2007) waarbij de herinrichting van het groengebied aan de Buys Ballotlaan centraal staat.
Zie ook de voor dit project ontwikkelde letter Drup.
En de site www.wwbb.nl. In samenwerking met 2keerkijken, Casper Glorius en Willem van de Ven.

poster Buiten Beeld

Bestickering Cascomobiel, het mobiele projectkantoor in de Westwijk

Briefpapier Buiten Beeld, achterzijde

#10/1 '06

Opdracht 10 - deel 1

Identiteit en positie bepaling
In deze periode staat de identiteit binnen het grafisch ontwerp centraal. Wat is een identiteit, hoe komt deze tot stand en wat is de functie hiervan in zowel de maatschappij als het vakgebied. Belangrijk onderdeel van ons vak is het ontwikkelen van identiteiten. Identiteit is een zeer gelaagde definitie, die reikt van huisstijl/logo tot seriematige media, en kan zich, afhankelijk van de context verschillend manifesteren.

Het onderwerp:
Den Haag krijgt een nieuw Kunstgebouw: de DCR
Het voormalig kantoorgebouw van de elektriciteitsfabriek aan De Constant Rebequeplein (DCR) is in 2004 door de Gemeente Den Haag aangewezen als locatie voor een culturele ‘broedplaats’. Vervolgens hebben een aantal kunstenaars-initiatieven en Theater Zeebelt de stichting DCR opgericht en is er begonnen met de invulling van het bestemmingsplan voor dit nieuwe Haagse kunstgebouw: de DCR.
Het pand, bestaande uit drie verdiepingen, wordt onderverdeeld in individuele werkruimten voor startende en ervaren, professionele beeldend kunstenaars, podiumkunstenaars en ontwerpers. Daarnaast komen er een muziekstudio van ensemble LOOS, een studio voor dansontwikkeling van choreografen en de theaterwerkplaats van Zeebelt. Om de levendigheid en doorstroming te bevorderen worden er gastateliers en gastverblijven verhuurd en is er een speciale, grote ruimte bestemd voor publieksactiviteiten als exposities, projecten, ontvangsten en symposia. Vorig jaar is begonnen met de verbouwing. De eerste groep gebruikers zal in maart in het pand beginnen, zij zullen meewerken aan de inrichting van het gebouw en hun eigen atelier. Volgens de planning wordt het gebouw eind 2005 opgeleverd.
De stichting DCR streeft naar een levendige uitwisseling tussen de verschillende kunstdisciplines. Van de toekomstige gebruikers van het pand wordt dan ook verwacht dat men zich inzet voor de DCR; door deel te nemen aan gemeenschappelijke activiteiten en het organiseren hiervan. Om deze reden worden kandidaat-deelnemers geselecteerd op hun werk, hun motivatie en op ervaring met en ideeën over activiteiten. De aanvragen worden voorgelegd aan een toelatingscommissie die bestaat uit 5 kunstenaars/ deskundigen.

Opdracht:
De opdracht is uiteindelijk een uitspraak te gaan doen over de DCR door een identiteit te ontwikkelen. Deze identiteit is echter het einddoel. Stap een is het onderzoek doen naar wat deze plek precies is en wat deze in een groter verband (zowel de stad Den Haag als bijvoorbeeld beeldende kunst, dans of ontwerpen) betekent en wil zijn. Maar realiseer je tegelijkertijd dat dit een grotere trend is, veel steden op dit moment proberen op verschillende manier gebruik te maken van wat ook wel de 'creatieve klasse' genoemd wordt. Dit was een aantal jaren geleden volledig ondenkbaar. De creatieve klasse is namelijk ontstaan uit de kraakbeweging!
Een identiteit ontstaat niet zomaar, maar kan een statement, verhaal, vraag, verband of verlangen visueel maken. Vaak is de vraag van de 'opdrachtgever' belangrijk, in dit geval zijn jullie vrijer. We starten weliswaar met een introductie van Judith Schoneveld, coördinator Theater Zeebelt en bestuurslid DCR, maar je hebt hierbij de kans verder te gaan dan een ontwerper in een opdracht-situatie. Vraag jezelf af wat je vind van dit initiatief, wat jij er over zou kunnen vertellen of zeggen. Natuurlijk kun je dit niet zomaar, dus daarom starten we met het onderzoek.

Voor volgende week woensdag:
1. Een visueel onderzoek wat bestaat uit minimaal 25 beelden of teksten op A4 formaat, bedenk jezelf hierbij welke beelden je kiest uit jouw onderzoek, wat de volgorde moet zijn etc. Bind deze samen door een nietje of een andere bindmethode.
Onderdelen van je visuele onderzoek zouden in ieder geval moeten zijn:
- creatieve/culturele broedplaatsen in het algemeen (bijvoorbeeld; van Nelle Rotterdam, Duende Rotterdam, 25KV Rotterdam, Westergasfabriek Amsterdam (zie ook www.broed.net)
- de positie van DCR in Den Haag 
- de relatie tussen cultuur en de stad 
- eventueel een nieuwe naam
2. Maak vervolgens een selectie van 5 beelden (uit deze 25) die richting geven aan jouw concept (op A3 formaat). Je concept hoeft dus nog niet ontwikkeld te zijn, maar ideeën hiervoor zijn heel belangrijk.

Referenties (belangrijk!!):
- Het dilemma van de creatieve stad, http://www.siebethissen.net/Kunst_en_Theorie/2004_De_creatieve_stad.htm
- Nederland moet creatieve hotspot worden, http://www.design.nl/designnl/368.458.289.453.15781
- easyCity, http://www.vrijeruimte.nl/easycity/
- DRC weblog, http://www.ellenrodenberg.nl/M.I.%20LOG%20DCR%201.htm

Achtergrondinformatie (introductie op een lezing van ongeveer een twee maanden geleden):

Zeebelt verhuist naar de culturele ‘broedplaats’ DCR
Hoewel het nog even duurt voordat we de deuren van het nieuwe Zeebelt kunnen openen, willen we u met deze bijeenkomst uitnodigen kennis te nemen van de achtergronden en mogelijkheden van deze locatie. Het ontstaan van het fenomeen ‘broedplaats’ heeft te maken met ideeën over de rol van menselijke creativiteit als motor van economische groei. Vanuit dit overkoepelende idee zoomen we aan de hand van een viertal presentaties steeds verder in, om te eindigen met de functie en mogelijkheden van Zeebelt als interdisciplinaire werkplaats en podium in de DCR, het voormalige kantoor van de elektriciteitsfabriek aan het De Constant Rebecqueplein te Den Haag. Daartoe hebben we vijf sprekers uitgenodigd in een korte presentatie van rond de 10 minuten, hun zienswijze op een deelonderwerp uitéén te zetten. Het programma wordt (in-)geleid door Bert van Meggelen, voormalig directeur van de Academie van Bouwkunst Rotterdam, directeur van Maatwerk; bureau voor culturele planologie.

Creatieve klasse
Nieuwe inzichten en verlangens over de ‘creatieve klasse’ en over de economische betekenis van de ‘creatieve stad’, hebben stedelijke beleidsmakers geïnspireerd tot het beter beschermen en ondersteunen van de goedkope, vrije ruimte in de stad waar kunstenaars en ontwerpers kunnen werken. Net twee weken geleden kwam het boek van Evert Verhagen uit: Creativiteit en de stad ( Reflect #5, Nai uitg. Rotterdam 2005) werd door hem en Simon Franke samengesteld om de landelijke discussie over de creatieve stad van achtergrond en inhoud te voorzien. Daarnaast was Evert Verhagen betrokken bij de opbouw van de Westergasfabriek in Amsterdam als cultuurdorp of -park.
Broedplaats
In Den Haag is de ‘broedplaats’ DCR één van de gevolgen van bovengenoemde nieuwe opvattingen. Joost Nieuwenburg is startend beeldend kunstenaar, hij heeft zich als deelnemer in de ‘broedplaats’ DCR gevestigd en is actief organisator van tal van evenementen op het gebied van beeld, geluid en performance. Omdat dit meestal in de vrije marge van de stedelijke ruimte plaats heeft, vertegenwoordigt Joost o.a. dit gedeelte in het zogenaamde ‘broedplaatsenoverleg’ tussen de gemeente en de creatieven.

Interdisciplinair podium
Uit de geschiedenis van Zeebelt zou je kunnen opmaken dat we eigenlijk een miniatuur ‘broedplaats’ zijn, in ieder geval zijn we een vrije experimenteerruimte voor makers vanuit verschillende disciplines. Daarbij is vormgeving altijd sterk vertegenwoordigd geweest. Renate Boere is freelance grafisch vormgever en docent aan de Willem de Koning Academie Rotterdam. Zij is lid van de Zefir7 programmaraad. Zefir7 is de goed bezochte maandelijkse bijeenkomst rond opmerkelijke ontwerpideeën die Zeebelt in samenwerking met BNO kring Den Haag organiseert. Renate Boere is vanaf haar stageperiode bij Studio Dumbar regelmatig betrokken geweest bij projecten in Zeebelt over vormgeving en meer.

Zeebelt als werkplaats
De projecten in Zeebelt die tot een voorstelling uitgroeien, bevinden zich meestal op het raakvlak van beeldende kunst en theater of podiumkunst. Nicola Unger werkt in dit gebied. Zij studeerde o.m. aan DasArts; Advanced Research in Theatre and Dance Studies in Amsterdam. Inmiddels heeft zij zowel hier als in het buitenland in verschillende ‘broedplaatsachtige’ omstandigheden en als artist in residence gewerkt aan theaterexperimenten. Haar bijdrage zal in het Engels zijn.

Typeface Drup

#9/2 '06

Thema 3 | 'Milieu' | opdracht 9 deel 2

Campagne ‘Consumptie vs. Afval’

Nu duidelijk in is welke richting(en) de tentoonstelling zich zal ontwikkelen kunnen we na gaan denken over het tweede onderdeel, de communicatie van de tentoonstelling. De campagne die duidelijk maakt dat de tentoonstelling bestaat en nieuwsgierigheid kweekt voor het onderwerp.
Deze campagne is in twee delen verdeeld, een intern en een extern deel. Intern dient duidelijk te maken dat er een tentoonstelling in de kantine is en kan een ‘vergroting’ van de tentoonstelling zijn, sporen, installatie, routes etc. Extern dient duidelijk te maken dat de tentoonstelling bestaat en op te roepen tot bezoek ervan, doordat het thema (Consumptie vs. Afval) een directe relatie aangaat met de buitenwereld zijn ook hier weer veel spannende mogelijkheden.

/Planning:
week 12
- voorbeelden van tentoonstellings-ontwerpen die jij goed vind werken
- presentaties voorstellen
- nadenken over gasten en bezoekers tentoonstelling

- keuze een of meerdere voorstellen

- introductie aan campagne (intern/extern) + brainstorm
- verdeling ‘teams’
- verdeling taken

week 13
- prestaties ontwerp tentoonstelling en campagnes (intern/extern)
- keuze campagne

week 14
- presentaties definitief ontwerp tentoonstelling (op schaal) en campagnes op ware grootte plus een plan van aanpak

week 15
- bespreking productie en maken van afspraken

#9 '06

Thema 3 | 'Milieu' | opdracht 9

tentoonstelling: Consumptie vs. Afval
alternatieven in communicatie

Na de vorige opdrachten waarbij we eerst op zoek zijn gegaan naar mogelijkheden tot communicatie rond milieu-problematiek en de alternatieven en/of tegenover gestelde hierin. Gaan we nu verder op dit spoor. Het alternatief blijft hierbij centraal staan, we kennen allemaal de voorbeelden van communicatie van milieu-(of aanverwante) organisaties en van de juist ‘vervuilende’ bedrijven. Onderdeel van ons vak en deze studie is het ontwikkelen van nieuwe vormen en betekenissen. Hier gaan we nu mee verder.

Uit de infographic-opdracht en de door jullie gekozen thema’s hebben we een ‘hoofdthema’ gefilterd; Consumptie vs. Afval. Dit wordt het thema van een tentoonstelling die we in de tentoonstellingsruimte in de academiegallerie Blaak 10 (Witte de Withstraat, Rotterdam) gaan maken. Beide klassen gaan hier aan meedoen. Klas 2a neemt het thema ‘Afval’ voor zijn rekening en klas 2b (massa)‘Consumptie’. Ander gezegd klas 2b concentreert zich op de productie, het verlangen. Klas 2a concentreert zich op de gevolgen van onze materiële levensstijl. Deze twee thema’s samen geven de bezoeker een stand van zaken, maar ook een ervaring, een alternatief, misschien niet in handelen maar wel in denken!

Consumptie vs. Afval komt samen in de academiegallerie Blaak 10. Ieder ‘hoofdthema’ kent vele subthema’s, denk hier goed over na. Is er een plan nodig om deze direct te verdelen, en welke thema’s willen jullie dan bespreken? En welk effect wil je bij de bezoeker van de tentoonstelling bereiken? Is hiervoor een duidelijke tegenstelling nodig (wat vs. wel impliceert), en hoe bereik je deze? Welke middelen heb je nodig; een installatie, grafisch of ruimtelijk, teksten, affiches, foto’s?

/Medium: Tentoonstelling
/Planning:
week 11
- bespreken opdracht 8
- introductie thema, subthema’s tentoonstelling
brainstorm
conceptontwikkeling en voorstel rond het ‘grote’ thema (consumptie óf afval) en
hoe dit zou kunnen werken in de tentoonstelling
week 12
- voorbeelden van tentoonstellings-ontwerpen die jij goed vind werken
- presentaties voorstellen/concepten
- nadenken over gasten en bezoekers tentoonstelling

#8 '06

Thema 3 | 'Milieu' | opdracht 8

Kun je jouw ontwerp vertalen naar een wereld van massaconsumptie?

Maak naar aanleiding van de door jouw gemaakte infographic, die bedoeld is om inzicht te geven in een milieuproblematiek, een ‘tegenovergesteld’ ontwerp. Dus je draait je gekozen thema om, waar je eerst de ‘schadelijke’ kant hebt belicht stel je nu de veroorzaker centraal. Bij bijvoorbeeld luchtverontreiniging, autorijden, maak je een ontwerp met als opdrachtgever een automerk of Shell.

Stel jezelf hierbij de vraag of de argumenten die je in de infographic hebt ontwikkeld een rol zouden kunnen spelen in dit ontwerp. Is het mogelijk een campagne te maken met als doel massaconsumptie (bv. de verkoop van benzine etc.) waarbij toch een ‘geweten’ meespeelt?
Er is een ontwikkeling gaande dat multinationals in campagnes juist dit mee laten spelen. Niet om boete te doen maar juist om op het geweten van de consument in te spelen en zo juist meer te verkopen of een eventueel hogere prijs te verantwoorden. Een goed voorbeeld hiervan is Shell V-Power: “Als u om uw auto geeft, dan is Shell V-Power de brandstof voor u.” (campagne Shell)

In het vervolg van dit thema gaan we verder met deze tegenstelling. 

/Planning: 1 week
/Medium: vrij

Ref.:
Al in 1994 was er bewustzijn over de veranderende rol van reclame. In het kader van 'Het Einde van de Reclame' heeft Mediamatic een rondetafeldiscussie georganiseerd waarbij een aantal relevante aspecten voor ons thema voorbijkomen. (http://www.mediamatic.net/article-5857-nl.html)

"Steeds meer bedrijven doen aan ethiek, ze proberen een soort ideologie te formuleren. Tegelijkertijd houden de politieke partijen zich minder met ideologie en steeds meer met pragmatische zaken bezig... waar haal ik m'n kiezers vandaan. Ze beginnen aan marketing te doen. Dus het grootbedrijf is de politieke partij van de toekomst... Een akelig voorbeeld, maar kijk naar die Body Shops - Anita Rudders Trade not aid-campagne - dat is toch het verhaal, niet de handel. Ze maakt geen reclame voor haar product, ze verkoopt haar concept...! Anita Rudders concept voor de Body Shop is heel agressief, maar ook heel afgewogen. Ze beweert dat ze probeert de mensen een behoorlijke boterham te laten verdienen en een beter evenwicht tussen geven en nemen te creëren, maar het is een zakenvrouw... en het gaat haar absoluut om de knikkers. Aan de andere kant heb je Ben & Jerry met hun Hippie-ijs, dat is begonnen als een bedrijf, maar ze doen de gekste dingen. Dus heb je bedrijven die niets aan ideologie doen en je hebt er die dat wel doen omdat ze denken dat het moet om te overleven, en je hebt een paar uitzonderingen."

#7 '06

Thema 3 | 'Milieu' | opdracht 7

/ Informatieontwerpen en milieu
Een half jaar geleden werd er in bijna alle kranten een infographic geplaatst over de luchtverontreiniging in Nederland. Hoewel er al eindeloos veel geschreven was over dit onderwerp werd op dat moment door een eenvoudige infographic duidelijk hoe Nederland ervoor staat en dat we er daadwerkelijk iets aan moeten doen. Googelend over dit thema zien wij eindeloos veel gegevens die met een heldere infographic zoveel meer inzicht zouden geven over dit onderwerp.
Nu is luchtverontreiniging in het kader van 'milieu' slechts een onderdeel van het 'grote' thema 'milieu'. Dit reikt van de steiging van de zeespiegel, het 'Kyoto' verdrag (en de recente 'State of the Union' van Bush waarin hij zegt dat Amerika olie verslaafd is), via massaconsumptie tot een dagelijkse schaal, bijvoorbeeld het 'sluipverbruik' van electrische apparaten. 

/ Informatieontwerpen
Data en informatiestromen zijn (zeker in met de dagelijkse inzetbaarheid hiervan) onderdeel van onze dagelijkse realiteit geworden. Als ontwerper zijn overzicht (contextualiseren), analyse (herkennen) en inzetten van informatiestromen een belangrijke onderdeel van de toolset die je als ontwerper tot je beschikking hebt. Naast het formele aspect van informatieontwerpen, de organisatie van informatie (bewegwijzering, tentoonstellingsontwerp), zullen vooral de omgang en inzetbaarheid aan de orde komen.

Informatie Ontwerpen concentreert zich op de nauwkeurige en effectieve communicatie van complexe data. De focus ligt op het filteren van de belangrijkste gegevens uit een berg overtollige informatie. Doelstelling is het afleiden van aanvullende kennis door het organiseren, combineren, condenseren en visualiseren van deze data. Informatie Ontwerpen richt zich altijd op een bijzonder brede en internationale doelgroep en betreft vooral publieks- en massacommunicatie. Abstractie, transparantie, navigatie, ordeningsysteem en netwerk zijn de belangrijkste werkterreinen van Informatie Ontwerpen. Voorbeelden van tools zijn: plattegrond, diagram, tabel, bewegwijzering, instructie, label, interface en infographic. 

Het proces van Informatie Ontwerpen begint met het structureren van de inhoud en onderzoeksmethoden voor classificatie en navigatie. Na de onderzoeksfase wordt het ontwikkelde systeem gevisualiseerd. Informatie Ontwerpen is niet afhankelijk van bepaalde media, maar omvat een multi- en interdisciplinaire communicatiebenadering, waarbij vaardigheden uit het grafisch ontwerp, web design, 3D-design, het produceren van technische en niet-technische auteurssoftware, psychologie, cognitieve wetenschap, informatietheorie en culturele studies worden gecombineerd. Als informatie ontwerper werkt u samen met architecten, industrieel ontwerpers (bewegwijzering), interieurontwerpers (tentoonstellingsvormgeving), interactieve ontwerpers, webdesigners, programmeurs (interface ontwerp), psychologen en deskundigen op het gebied van marketing en publieksonderzoek. 

De opdracht:
MILIEUPROBLEMATIEK IN KAART

week 1
- Zoek binnen dit thema een onderwerp waar jij je druk over maakt. Dit kan dus lokaal, landelijk maar ook mondiaal zijn. 
- Verzamel gegevens/statistieken over dit thema (zonder deze gegevens kun je niet werken tijdens de les van woensdag 15 januari)
- Verzamel infographics die jij goed vind functioneren (hoeft niet over milieu te gaan), ga naar de bibliotheek, fotografeer, lees 
- Presenteer deze infographics in de les, vertel hierbij waarom jij vind dat de infographics die je gevonden hebt goed functioneren op de plek waarvoor ze bedoeld zijn.

week 2
- infographic plaatsten binnen een situatie/medium waarvan jij vind dat deze het beste functioneert.